heal.abstract |
Οι κύριοι χώροι χρόνιας και εντατικής έκθεσης στον καπνό του περιβάλλοντος είναι το σπίτι και ο χώρος εργασίας. Σύµφωνα µε την έκθεση του Συστήματος πληροφοριών για την επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες του 1998 (Information System on Occupational Exposure to Carcinogens, CAREX), ο καπνός του περιβάλλοντος ήταν η δεύτερη συνηθέστερη μορφή έκθεσης σε καρκινογόνα (µετά την ηλιακή ακτινοβολία) στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15. Κατά την περίοδο 1990-93, περίπου 7,5 εκατ. Ευρωπαίοι εργαζόμενοι είχαν εκτεθεί σε παθητικό κάπνισµα κατά τη διάρκεια τουλάχιστον του 75% του χρόνου εργασίας τους. Από µια µελέτη που πραγματοποιήθηκε σε µια σειρά δηµόσιων χώρων σε επτά ευρωπαϊκές πόλεις κατά την περίοδο 2001-2002, διαπιστώθηκε ότι υπήρχε καπνός στους περισσότερους από τους δηµόσιους χώρους που εξετάστηκαν, συμπεριλαμβανομένων των χώρων αναψυχής και των επιχειρήσεων του κλάδου της φιλοξενίας, των µμεταφορών, των νοσοκομείων και των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις καπνού στο περιβάλλον µετρήθηκαν σε µπαρ και κλαμπ· η τετράωρη έκθεση σε κλαμπ ισοδυναµεί µε συµβίωση µε καπνιστή για ένα µήνα. Η διαπίστωση ότι τα επίπεδα έκθεσης είναι εξαιρετικά υψηλά σε επιχειρήσεις του κλάδου της φιλοξενίας επιβεβαιώθηκε από άλλες µελέτες, που έδειξαν ότι η µέση έκθεση των εργαζοµένων σε µπαρ είναι τριπλάσια ή πολλαπλάσια της έκθεσης λόγω της συµβίωσης µε καπνιστή. Οι κανονισµοί απαγόρευσης του καπνίσµατος οδήγησαν σε σχεδόν πλήρη εξάλειψη της έκθεσης στο χώρο εργασίας σε ορισµένα κράτη µέλη και σε ορισµένους τύπους χώρων, ενώ σε χώρες χωρίς γενικούς περιορισµούς η έκθεση παραµένει υψηλή, ιδίως στον κλάδο της φιλοξενίας και στον τοµέα της αναψυχής. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, σήμερα στον πλανήτη μας καπνίζουν περίπου 1.200.000.000 άνθρωποι, εκ των οποίων τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που έχουν σχέση με το κάπνισμα (όπως καρκίνος, βρογχίτιδα και καρδιαγγειακές νόσους), ή αλλιώς 11.000 άνθρωποι την ημέρα. Ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2020 ενώ το 70% των θυμάτων θα προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Στη σχετική έκθεση με τίτλο "Γυναίκες και η επιδημία του καπνού. Προκλήσεις για τον 21ο αιώνα", η οργάνωση επισημαίνει ότι το 12% των γυναικών σε όλο τον κόσμο είναι καπνίστριες σε σχέση με το 48% των ανδρών. Η διαφορά, ωστόσο, μειώνεται, καθώς καταγράφονται πλέον υψηλά ποσοστά των νεαρής ηλικίας καπνιστριών σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Ελλάδα, στατιστικές αναφέρουν ότι το ποσοστό των ανδρών που καπνίζουν φτάνει έως και το 60%, ενώ των γυναικών το 26 με 30%. Σημαντικά στοιχεία προκύπτουν επίσης από την ανάλυση έρευνας που διεξήγαγε το 2000 και επί δύο χρόνια το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας σε τυχαίο επιλεγμένο δείγμα 6.206 μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων από όλη την Ελλάδα. Τρία στα δέκα Ελληνόπουλα δοκίμασαν για πρώτη φορά το κάπνισμα στην ηλικία των 13 ετών και δύο από αυτά έγιναν συστηματικοί καπνιστές. Περισσότεροι από το 50% των εφήβων καπνιστών καταναλώνουν πάνω από δέκα τσιγάρα ημερησίως. Η έρευνα έδειξε ότι αφορμή και όχι απαραίτητα αιτία για το κάπνισμα του πρώτου τσιγάρου είναι η παρότρυνση συνομήλικου φίλου ή συμμαθητή σε ποσοστό 65%, ενώ η περιέργεια σε ποσοστό 27%. Κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. |
el |