heal.abstract |
Στη συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία εξετάζονται οι Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και ο τρόπος που τα παιδιά αυτά συμμετέχουν σε δραστηριότητες παιχνιδιού και κυρίως συμβολικού παιχνιδιού. Πρόκειται για Διαταραχές που εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες στην παιδική ηλικία αλλά και στην ενήλικη ζωή. Αρχικά, γίνεται αναφορά γενικά στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και τα χαρακτηριστικά τους. Στη συνέχεια αναφέρεται η κάθε διαταραχή ξεχωριστά, καθώς και ο ορισμός της διαταραχής, τα συμπτώματα, η διάγνωση και η διαφορική διάγνωση, τα επιδημιολογικά στοιχεία, η εξέλιξη και πρόγνωση της διαταραχής, τα αίτια και η θεραπευτική αντιμετώπιση. Επίσης, γίνεται αναφορά στους εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά με αυτισμό, ώστε να μπορέσουν να επικοινωνήσουν με το περιβάλλον τους. Σύμφωνα με τη Γενά (2002), “η Αυτιστική Διαταραχή ή Αυτισμός αποτελεί σοβαρή μορφή Διάχυτης Αναπτυξιακής Διαταραχής και έχει χαρακτηριστεί ως διαταραχή 'φάσματος'”. Αυτό σημαίνει πως η κλινική εικόνα του αυτισμού είναι ανομοιογενής και κυμαίνεται από ηπιότερες μορφές, όπου η νοημοσύνη είναι φυσιολογική και τα αυτιστικά στοιχεία είναι ελάχιστα, μέχρι βαρύτερες μορφές, όπου παρουσιάζονται πολλαπλά αυτιστικά στοιχεία και βαριά νοητική υστέρηση. Τα παιδιά με αυτισμό δεν συνηθίζουν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες συμβολικού παιχνιδιού. Κατά την διάρκεια του παιχνιδιού, τα παιδιά αυτά εμφανίζουν στερεότυπες συμπεριφορές. Συνήθως, κάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις με τα χέρια ή με το σώμα τους, π.χ. η κίνηση μπρος-πίσω. Ένας συχνός τρόπος παιχνιδιού των παιδιών με αυτισμό είναι να τοποθετούν αντικείμενα στη σειρά (Bennett P. (2010). Γι’αυτό τον λόγο δίνεται έμφαση στις δραστηριότητες του παιχνιδιού. Συγκεκριμένα, αναφέρεται το παιχνίδι και ο ρόλος που έχει στη ζωή του παιδιού, δηλαδή, τι ακριβώς είναι το παιχνίδι, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του, θεωρίες που έχουν αναφερθεί στο παιχνίδι και μορφές παιχνιδιού. Άραγε, γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι για ένα παιδί; Οι δραστηριότητες του παιχνιδιού σχετίζονται άμεσα με την κινητική ανάπτυξη, την νόηση, τις κοινωνικές δεξιότητες, τη γλωσσική και συναισθηματική ανάπτυξη, καθώς και την καλλιτεχνική έκφραση. Το παιχνίδι διακρίνεται σε δύο είδη: το παιχνίδι ανά ηλικιακή ομάδα και ο συνδυασμός παιχνιδιού και κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Επίσης, συχνά συγχέεται το λειτουργικό και το συμβολικό παιχνίδι. Βέβαια, τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν και διάφορες δυσκολίες κατά την διάρκεια του παιχνιδιού. Τα παιδιά αυτά χρησιμοποιούν τα παιχνίδια με ένα ιδιαίτερο τρόπο και μερικές φορές απέχουν από το συμβολικό παιχνίδι. Σαφώς και υπάρχουν διάφορες στρατηγικές παρέμβασης στο παιχνίδι των παιδιών με αυτισμό. Για παράδειγμα, η μίμηση και το “καθρέφτισμα” (mirroring), η επικέντρωση της προσοχής και η προσδοκία, το παράλληλο παιχνίδι και ο διάλογος, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, τα σενάρια παιχνιδιού και οι κοινωνικές ιστορίες, η εκμάθηση της αλλαγής σειράς, κατά τη διάρκεια του παιχνιδού (turn taking)και η εκμάθηση κανόνων παιχνιδιού (Beyer & Gammeltoft, 2000). Όσον αφορά το μέρος της έρευνας, είναι σημαντικό να αναφέρουμε, ότι ως σκοπό έχει να ενημερώσει ότι τα παιδιά που εντάσσονται στο φάσμα του αυτισμού μπορούν να συμμετέχουν ή όχι σε δραστηριότητες παιχνιδιού και κυρίως συμβολικού παιχνιδιού. Επιπλέον, παρατηρείται ο τρόπος ενασχόλησης των συγκεκριμένων παιδιών με τα παιχνίδια. Δηλαδή, πως συμπεριφέρονται τα παιδιά όταν αντικρίζουν ένα παιχνίδι, εάν απλά το κοιτούν, αν παίζουν μαζί του και αν συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες συμβολικού παιχνιδιού. Τέλος, καταθέτονται προτάσεις για τη καλύτερη συμμετοχή των παιδιών με αυτισμό σε δραστηριότητες συμβολικού παιχνιδιού. |
el |