heal.abstract |
Είναι γνωστό ότι πολλοί αέριοι ρύποι επιδρούν δυσμενώς στα φυτά προκαλώντας οξεία (καταστροφή ιστών) ή χρόνια τοξικότητα (διαταραχή φυσιολογικών λειτουργιών). Η επικινδυνότητα των φωτοχημικών ρύπων και ειδικότερα του τροποσφαιρικού όζοντος οφείλεται κυρίως στις εξής ιδιότητές τους: α) Έχουν ισχυρή φυτοτοξική δράση, β) Δεν αποδομούνται σε καθαρή ατμόσφαιρα και γ)Μεταφέρονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Το όζον συγκαταλέγεται στους διασυνοριακούς ρύπους σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης για τη Διασυνοριακή Αέρια Ρύπανση του ΟΗΕ, η οποία καθορίζει και τα “Κρίσιμα Επίπεδα”, πέραν των οποίων αναμένονται επιπτώσεις στη χλωρίδα της Ευρώπης. Μέσα στα πλαίσια ειδικού διεθνούς προγράμματος (ICP Vegetation, UN-NECE, Convention on Long-range Transboundary Air Pollution), το Καλοκαίρι του 2004, έγινε βιοκαταγραφή των φυτοτοξικών επιπέδων του ατμοσφαιρικού αυτού ρύπου στην περιοχή της Μεσσηνίας. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση αυτών των επιπέδων ήταν η έκθεση στη φυσική ατμόσφαιρα της περιοχής της Καλαμάτας δύο ειδικών βιότυπων τριφυλλιού (Trifolium repens), ενός ευαίσθητου (NC-S) και ενός ανθεκτικού (NC-R) στο όζον. Συγκεκριμένα, 20 φυτά από κάθε βιότυπο καλλιεργήθηκαν, αναπτύχθηκαν και τέλος έγιναν εργαστηριακές μετρήσεις και παρατηρήσεις πάνω στο φύλλωμα και τη βιομάζα τους με σκοπό την καταγραφή των επιπτώσεων του ρύπου. Παράλληλα, εκτός από το παραπάνω πρόγραμμα, έγινε και βιοκαταγραφή όζοντος σε 13 σημεία διεσπαρμένα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας με τη χρήση του διεθνώς αποδεκτού βιοδείκτη ‘Bel-W3’ (ειδική ποικιλία καπνού). Δύο φυτά τοποθετούνταν σε κάθε περιοχή για διάστημα δύο εβδομάδων και στο τέλος κάθε περιόδου έκθεσης γίνονταν καταγραφή του ποσοστού ζημιάς στα παλαιότερα φύλλα με βάση την εμφάνιση τταθογνωμονικών συμπτωμάτων. Και τα δύο πειράματα έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις του ρύπου, από υψόμετρα 1300 μέτρων στο δασικό οικοσύστημα του Ταϋγέτου έως και στα παράλια του Μεσσηνιακού κόλπου. Αυτό ίσως εξηγεί τα χαρακτηριστικά συμπτώματα όζοντος που έχουν παρατηρηθεί σε καλλιέργειες και στη φυσική βλάστηση της περιοχής. |
el |