heal.abstract |
Η ευαισθησία των καταναλωτών στις ανεπτυγμένες χώρες απέναντι στις βλάβες που μπορεί να προκληθούν στην υγεία τους από την κατανάλωση επικίνδυνων τροφίμων είναι τεράστια. Κατά καιρούς, τα διατροφικά σκάνδαλα που συμβαίνουν και που προβάλλονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε), λαμβάνουν μεγάλη έκταση και προκαλούν οικονομικές ζημιές στους κλάδους που συσχετίζονται με την παραγωγή των συγκεκριμένων τροφίμων. Οι ζημίες αυτές που υφίσταται μια μονάδα παραγωγής μπορούν να συνοψισθούν στα παρακάτω σημεία (Αμβροσιάδης, 2005):1. Δραστική μείωση των πωλήσεων των προϊόντων της2. Τεράστιες δαπάνες για την αποκατάσταση της καλής εικόνας της εταιρίας3. Υποχρέωση ανάληψης του κόστους νοσηλείας των παθόντων4. Πιθανή υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεων προς τους παθόντες5. Δικαστικές δαπάνες από μηνύσεις που θα υποβληθούν από τους παθόντες6. Διασυρμός του ονόματος της εταιρίας από τα Μ.Μ.Ε.Έτσι η εκδήλωση τροφιμογεννούς βλάβης στην υγεία του καταναλωτή, έχει ως αποτέλεσμα τη δυσφήμηση της μονάδας και το υψηλό κόστος για την αποκατάσταση του ονόματος της. Οπότε, το βασικό μέλημα κάθε μονάδας παραγωγής τροφίμων είναι η πρόληψη της εμφάνισης τέτοιων περιστατικών.Η πρόληψη αυτή μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή ενός εξειδικευμένου συστήματος, το οποίο ασχολείται με την ανάλυση, τον έλεγχο και την εξάλειψη ή μείωση, σε αποδεκτά επίπεδα, όλων εκείνων των δυνητικών κινδύνων, οι οποίοι αν υπάρχουν στο τρόφιμο, μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία του καταναλωτή. Τη λύση σε αυτό το πρόβλημα έρχεται να δώσει το σύστημα HACCP που ονομάστηκε από τα αρχικά των λέξεων Harard Analysis Critical Control Points, στα ελληνικά αποδίδεται ως: Ανάλυση Κινδύνων στα Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου, ένα ολοκληρωμένο σύστημα προληπτικού ελέγχου που εφαρμόζεται κατά τη διαδικασία παρασκευής, μεταποίησης, παραγωγής, συσκευασίας, αποθήκευσης, μεταφοράς, διανομής, διακίνησης, προσφοράς προς πώληση και διάθεσης ενός συγκεκριμένου τροφίμου με στόχο τη διασφάλιση της υγιεινής και της ασφάλειας του. (Αμβροσιάδης, 2005)Το σύστημα αυτό αρχικά εφαρμόστηκε στους αστροναύτες της NASA και με την πάροδο των χρόνων εφαρμόστηκε σ' όλες τις επιχείρησης που παράγουν,επεξεργάζονται, αποθηκεύουν και διαθέτουν τρόφιμα στους καταναλωτές. Το σύστημα ΗΑ αποτελεί μια συστηματική προσέγγιση στην αναγνώριση των μικροβιολογικών, χημικών και φυσικών κινδύνων της παραγωγικής διαδικασίας, στην εκτίμηση των κινδύνων και τελικά στον έλεγχο τους. Έχει ως στόχο τη διασφάλιση της υγιεινής των τροφίμων και εμποδίζει σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας, τους πιθανούς μικροβιολογικούς, χημικούς και φυσικούς κινδύνους, διερευνά τις πιθανές αιτίες και τα αναμενόμενα αποτελέσματα και εγκαθιστά τους αναγκαίους μηχανισμούς ελέγχου. Επίσης τονίζει το ρόλο που έχει ο κάθε παραγωγός τροφίμων στην πρόληψη και επίλυση προβλημάτων. Η εφαρμογή ενός συστήματος ΗΑΟΟΡ, εκτός από την εγγύηση για την ασφάλεια του τροφίμου, συμβάλλει στη διευκόλυνση της διαδικασίας ελέγχου από τις αρμόδιες κρατικές αρχές αλλά και στην αύξηση της εμπιστοσύνης στον τομέα της ασφάλειας της παγκόσμιας εμπορίας τροφίμων. Το σύστημα ΗΑ(20Ρ, βασίζεται σε 7 βασικές αρχές. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή λειτουργία του συστήματος ΗΑ(20Ρ είναι η ύπαρξη κατάλληλης εκπαίδευσης όλου του προσωπικού της επιχείρησης, τόσο από την διοίκηση όσο και από τους εργαζόμενους. Είναι σημαντικό οι εργαζόμενοι να κατανοήσουν τη σημασία του συστήματος ΗΑΟΟΡ και στη συνέχεια να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την εφαρμογή του.(Τζιά, 2000)Ο έλεγχος της εφαρμογής του ΗΑΟΟΡ από τις επιχειρήσεις τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους. Στην Ελλάδα αρμόδιος φορέας για την επιβολή προληπτικών μέτρων στις επιχειρήσεις τροφίμων είναι ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ), του οποίου κύριος σκοπός είναι:Α) Να προσδιορίσει τους πιθανούς κινδύνους επιμόλυνσης του προϊόντος και τα μέτρα για την εξάλειψη των κινδύνων αυτών, ξεκινώντας από τον έλεγχο των πρώτων υλών και παρακολουθώντας όλες τις επεξεργασίες ή τις εργασίες που πραγματοποιούνται στα διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας.Β) Να υποδείξει τις μεθόδους και τα κριτήρια για την αξιολόγηση των πιθανών αυτών κινδύνων.Γ) Να προτείνει συστήματα για τη σχετική τεκμηρίωση με σκοπό την πρόληψη των κινδύνων αυτών (Ε.Φ.Ε.Τ, 2004). |
el |