heal.abstract |
Δέντρο αυτοφυές στο μεσογειακό χώρο, της οικογένειας Oleaceae, υποτροπικό, αειθαλές καρποφόρο που φτάνει σε ύψος 4-12 μέτρα με φύλλα αντίθετα, λογχοειδή, δερματώδη, σκουροπράσινα άνω και αργυρόχροα κάτω. Τα άνθη του είναι λευκωπά κατά μασχαλιαίους δότρυς, οι καρποί δρύπες ωοειδείς, ελλειψοειδείς ή στρογγυλές, περισσότερο ή λιγότερο σαρκώδεις με επιδερμίδα αρχικά πράσινη που γίνεται κατά την ωρίμανση κοκκινωπή ως μελανή στίλβουσα και πυρήνα αποξυλωμένο, οστεώδη, σκληρό, προσκολλημένο στη σάρκα με 1-2 σπέρματα.Η ελιά οπού υπάρχει πολλές χιλιάδες χρόνια, επηρέασε καταλυτικά την εξέλιξη του πολιτισμού σ’ έναν χώρο όπου αναπτύχθηκαν μερικοί από τους πιο πρώιμους ανθρώπινους πολιτισμούς. Η ελιά κατατάσσεται στα ξηρόφυτα και θεωρείται από την παλιά εποχή σαν δέντρο με μικρές απαιτήσεις σε νερό. Η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας επηρρεάζει την καλλιέργεια, καθώς δεν θα πρέπει να είναι πολύ υψηλή και σπανίως θα πρέπει να φτάνει το 80% καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (Πηγή: Hurley J. 1919).Το λάδι της είναι παχύ, χρώματος από ανοικτό κίτρινο έως σκούρο πράσινο, ευχάριστης γεύσης και οσμής και παράγεται από την σάρκα των καρπών της. Ο αριθμός ιωδίου είναι 75-88 και η θερμοκρασία πήξεως από 2-6 βαθούς Κελσίου. Τέλος, έχει ποικίλες χρήσεις στην καθημερινότητα και αποτελεί μία βασικότατη πηγή ενέργειας στο ημερήσιο διαιτολόγιο του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού των εσογειακών χωρών και όχι μόνον.
Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι η καλλιέργεια της ελιάς είχε ξεκινήσει από την Συρία και τη Μικρά Ασία, ενώ άλλοι ότι προέρχεται από την Αφρική. Ο ιστορικός Θεόφραστος αναφέρει ότι η ελιά φύτρωνε στην Κυρηναϊκή Χερσόνησο, στη Νότια Ιταλία, στη Συρία, στην Αραβία, στην Αίγυπτο και αλλού. Η Αιγυπτιακή βιβλιογραφία περιέχει μαρτυρίες για την καλλιέργεια της ελιάς στη χώρα του Νείλου.Η σύνδεση της με τη διατροφή και τη λατρεία αποτελεί σημαντικό φαινόμενο που εισχωρεί στη μυθολογία των μεσογειακών λαών και διαμορφώνει λατρευτικές πρακτικές και συνήθειες, αρκετές από τις οποίες διατηρούνται ακόμη και σήμερα (Πηγή: Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια Ελιάς). |
el |