heal.abstract |
Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πλήρη εμπορευματοποίηση και αναμφισβήτητα σχετίζεται με την επεκτατική λογική ενός καπιταλιστικού συστήματος που τοποθετεί ως προτεραιότητα τη συσσώρευση του πλούτου με τη μορφή κεφαλαίου. Ο καπιταλισμός και οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι της αγοράς αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν- ακόμα και σήμερα που το περιβάλλον αρχίζει να αποκαλύπτει τα όριά του- τα διάφορα οικολογικά ζητήματα ως κάτι που δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη, ενώ θα έπρεπε να καταστεί θέμα υψίστης σημασίας. Η προφανής αλήθεια που ισχύει είναι ότι η αέναη και διαρκής επέκταση στα όρια και πλαίσια ενός πεπερασμένου περιβάλλοντος είναι από μόνη της αντιφατική! Οι καπιταλιστικές οικονομίες ως πρωταρχικό στόχο έχουν την μεγιστοποίηση των κερδών αδιαφορώντας για την επιζήμια, και μη αναστρέψιμη σε πολλές περιπτώσεις, περιβαλλοντική υποβάθμιση που προκαλείται μέσα από τις διαδικασίες που ακολουθούνται για να εξυπηρετούν το στόχο αυτό.Η οικονομική ανάπτυξη πλέον θα πρέπει να προσαρμόζεται άμεσα στις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν αφού έχουν άμεση επίδραση στην ανθρώπινη κοινωνία. Οι υδάτινοι πόροι και η διανομή τους, ο καταμερισμός και η διατήρηση των μη ανανεώσιμων πηγών, η διάθεση και εκμετάλλευση των αποβλήτων αλλά και η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων σε συγκεκριμένες περιοχές που ενδείκνυται θα πρέπει να αποτελούν όψεις προβληματισμού, στα ζητήματα της μεγέθυνσης της οικονομίας. Όλα τα παραπάνω αποτελούν θέματα βιωσιμότητας και θέτουν εύλογα ζητήματα δια- γενεακής περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Γιατί όπως λέει μια κινέζικη παροιμία «Αυτός ο τόπος που ζούμε δεν είναι κληρονομιά των παππούδων μας, απλά τον δανειστήκαμε για λίγο από τα παιδιά μας», αν υπήρχε αυτή συναίσθηση θα είχε διαμορφωθεί μια οικολογική κουλτούρα που θα λειτουργούσε ως φύλακας και προστάτης του περιβάλλοντος που έχει τόσα πολλά υποστεί από την κακή χρήση και εκμετάλλευση στην οποία επιδίδεται ο ασυνείδητος άνθρωπος, ο άνθρωπος που ως γνώμονα έχει μονάχα το κέρδος .
Ένα στοιχείο που επηρεάζει τελικά το αν θα ληφθεί υπόψη ή όχι ο παράγοντας του περιβάλλοντος είναι ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας που κατά βάση χαρακτηρίζει την επένδυση των οικονομικών σχεδίων. Αυτό αποτελεί και καθορίζει εν πολλοίς το κατά πόσο θα εκτιμηθούν οι συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του σχεδίου και τι μέτρα θα συμπεριλαμβάνει για την προστασία του περιβάλλοντος. Ουσιαστικά η προστασία του περιβάλλοντος απαιτεί ένα σεβασμό απέναντι στις μελλοντικές γενιές και στη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και όχι του επενδυτικού σχεδίου αποκλειστικά.Τα διάφορα ζητήματα από τη σχέση που διαμορφώνεται μεταξύ του καπιταλισμού και του περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα έκδηλα στην εποχή μας και αφορούν σε όλα τα επίπεδα της γνωστής πλέον «περιβαλλοντικής κρίσης» που αποτελείται, για παράδειγμα, από την υπερθέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων, η καταστροφή της στοιβάδας του όζοντος, η αποψίλωση των τροπικών δασών, οι αλιευτικές καταχρήσεις, η απώλεια της γενετικής ποικιλότητας, η συνεχής τοξικότητα και επιμόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα . Η λίστα των προβλημάτων είναι πολύ μεγάλη και προστίθενται διαρκώς νέα . Παρατηρείται συνεπώς ένας εγγενής αντιπεριβαλλοντικός χαρακτήρας του υπάρχοντος συστήματος παραγωγής που έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση του περιβάλλοντος και την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την προστασία και διατήρησή του. Η συνεχής και εντατική βιομηχανοποίηση και οι φρενήρεις ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας έχουν καταστήσει την περιβαλλοντική υποβάθμιση πρόβλημα μείζονος σημασίας. |
el |